Podstawy obsługi mikroskopu - solidny poradnik nie tylko dla początkujących

Zajmujemy się systemami mikroskopowymi konfigurowanymi pod potrzeby użytkownika. To wymaga sporego doświadczenia, ale efekty dają bardzo dużą satysfakcję, zarówno nam, jak i Państwu.

Przed włączeniem mikroskopu podłącz go do źródła zasilania (1). Po wykonaniu tej czynności włącz go (2) i stopniowo zwiększaj intensywność światła (3).

Przed dostosowaniem odległości między źrenicami umieść preparat na stoliku przedmiotowym w uchwycie, a następnie ustaw obiektyw na powiększeniu 10X (4).

Następnie ustaw ostrość preparatu za pomocą pokrętła regulacji ostrości, które znajduje się po lewej stronie korpusu mikroskopu (5).

Dostosuj odległość między źrenicami okularów, tak aby widok stał się jednym obrazem. Pozwoli to na ergonomiczną obserwację preparatu za pomocą obu oczu jednocześnie. (6).

Obiektywy o dużych powiększeniach (zazwyczaj 100x) wymagają zastosowania olejku immersyjnego. Taki olejek podczas obserwacji powinien znajdować się w przestrzeni między szkiełkiem nakrywkowym preparatu a soczewką czołową obiektywu. Konieczność użycia olejku sygnalizuje nam napis “Oil” na obudowie obiektywu. 
 

Uwaga:

Przed użyciem olejku usuń z zakraplacza na butelce wszelkie pęcherzyki powietrza. Używaj niewielkiej ilości olejku. Po zakończeniu obserwacji nadmiar olejku należy odsączyć z obiektywu za pomocą chusteczki do czyszczenia soczewek/okularów, a następnie wyczyścić powierzchnię soczewki czołowej roztworem złożonym z (70 %) eteru i alkoholu (30%) lub zastosować inny preparat przeznaczony do czyszczenia optyki.  

W celu wyostrzenia obrazu użyj pokrętła ostrości mikro (4). Upewnij się, czy w olejku nie uformowały się bąbelki powietrza.

Górna część adaptera zawiera znormalizowany gwint o średnicy zewnętrznej 1 cała i skoku 1/32 cala, który umożliwia montaż kamery (2). Dolna część adaptera jest charakterystyczna dla danego producenta mikroskopu i odpowiedniego modelu urządzenia (3). Pomimo zastosowania standaryzacji, nawet w obrębie jednej marki mogą istnieć różne interfejsy (złącza) dla różnych mikroskopów.

Adapter C-mount 1X, jeśli nie zawiera optyki (a tak jest najczęściej), jest zwykłym łącznikiem mechanicznym pozwalającym na prawidłowe, bezpośrednie umiejscowienie kamery względem obrazu pośredniego powstającego w mikroskopie (4).

Taka prosta kombinacja, w zależności od wielkości sensora kamery, pozwala na zobrazowanie jedynie niewielkiej części pola widzenia mikroskopu (5).

Użycie optycznego adaptera kamery ze współczynnikiem powiększenia ≤ 1, pomaga skompresować obraz pośredni, a tym samym zwiększyć przechwytywany obszar (6).

Powszechnie stosowane adaptery redukujące dają powiększenia 0.65X, 0.5X oraz 0.35X. Porównanie różnic w uzyskanym obrazie w zależności od wybranego adaptera C-mount przy stałej wielkości sensora można zobaczyć na rysunku 7.

Użycie optycznego adaptera C-mount symuluje większy wymiar sensora kamery, jak pokazano na rysunku (8).

Należy również wziąć pod uwagę pewną wadę działania adaptera redukującego ze złączem typu C: każde pomniejszenie obrazu zmniejsza jego rozdzielczość. Dokonując wyboru adaptera kamery, użytkownik podejmuje decyzję pomiędzy wielkością pola widzenia kamery a jego rozdzielczością. Tego rodzaju dylemat jest dobrze znany w mikroskopii: analogicznym dylematem jest kompromis pomiędzy kontrastem, a rozdzielczością przy ustawieniu przesłony aperturowej obiektywu.

Użytkownikom widzącym nieco inaczej na jedno oko, obserwacja przez nasadkę dwuokularową może sprawiać spory problem. W takim przypadku należy zastosować poniższą procedurę ustawiania regulacji dioptryjnej:

Spójrz przez okular z prawej strony swoim prawym okiem (1).

Wyostrz obraz przy użyciu pokrętła do regulacji ostrości (2).

Spójrz przez okular z lewej strony swoim lewym okiem. Użyj pierścienia regulacji dioptrii, aby ustawić ostrość obrazu próbki (3).

Tak przygotowany mikroskop, dostosowany do widzenia użytkownika, zapewnia precyzyjną obserwację próbki.

Uwaga:

Modele mikroskopów Motic bez przysłony polowej są wycentrowane fabrycznie.

Do przeprowadzania obserwacji jakościowych konieczne jest uzyskanie wysokorozdzielczego obrazu, o odpowiednim kontraście. Ustawienie według Koehlera zapewnia jednorodne oświetlenie preparatu i pozwala na uzyskanie odpowiednio zbalansowanych parametrów obrazu.

Aby ustawić oświetlenie zgodnie z zasadą Koehlera układ optyczny musi spełniać następujące warunki:

• Kondensor powinien mieć aperturę większą od apertury obiektywu z największym powiększeniem oraz być wyposażony w przysłonę aperturową.
• Oświetlacz powinien być wyposażony w przesłonę polową.

Istotnymi dla oświetlenia wg Koehlera są przysłony: aperturowa (1) i polowa (2).

Pierwsze cztery kroki dotyczą ustawienia przysłony polowej.

Następnie centrujemy obraz przysłony polowej za pomocą pokręteł umieszczonych po obu stronach kondensora tak, aby obraz znajdował się na środku pola widzenia (5).

Na koniec otwieramy przesłonę aperturową układu (6). Teraz oświetlenie powinno być jednorodne w całym polu widzenia

Kolejne działania dotyczą ustawienia przesłony aperturowej. W celu uzyskania maksymalnego kontrastu, należy zmniejszyć jej otwarcie do 80% wartości maksymalnej.

Niektóre preparaty, zwłaszcza niestałe (na przykład obserwacje mikroorganizmów w kropli wody) wymagają większego domknięcia przysłony aperturowej w celu uzyskania lepszego kontrastu. Preparaty stałe (na przykład barwione preparaty histopatologiczne) nie wymagają uzyskiwania wysokiego kontrastu w obrazie, w związku z czym przesłonę można otworzyć szerzej w celu uzyskania wyższej rozdzielczości. 

Poniższy diagram (8) pomaga w zrozumieniu konsekwencji otwierania i domykania przesłony:

Użycie przesłony aperturowej, która wpływa na wiele parametrów obrazu: jasność, rozdzielczość, kontrast, głębia ostrości; zawsze jest zależne od rodzaju obserwowanego preparatu. Nie używa się przesłony aperturowej w celu regulacji jasności! Bądź ostrożny, ustawiając intensywność światła, aby nie prześwietlić delikatnych struktur.